Jakie są skoki gwintu w śrubach i nakrętkach?

W śrubach wyróżniamy dwa rodzaje skoków gwintów i są to:
skok gwintu drobnozwojowy i skok gwintu metryczny.

Oznaczenie śrub i ich skoki gwintów?

Skok gwintu wymusza średnia znamieniowa śruby, [M] - tą literką oznaczamy śruby ze skokiem gwintu metrycznym (najczęściej używanym tzw. skok gwintu zwykły lub metryczny)).

Poniżej przedstawiamy przykład oznakowania śrub w tytule produktu i jak odczytywać dane:

1
M10 – średnica znamieniowa śruby
50MM – długość śruby
kl. 8.8 – wytrzymałość mechaniczna
DIN933  PN81205 – norma wykonania

2
M10 – średnica znamieniowa śruby
1 – skok gwintu
50MM – długość śruby
kl. 8.8 – wytrzymałość mechaniczna
DIN933  PN81205 – norma wykonania

W 1 przykładzie w tytule produktu nie mamy opisanego rozmiaru skoku gwintu więc przyjmujemy, że mamy do czynienia że śrubą o zwykłym skoku gwintu (metryczny skok gwintu) czyli w tym przypadku skok gw. wynosi 1.5mm (tabela poniżej)

W 2 przypadku w tytule opisującym śrubę mamy 2 wartości po średnicy znamieniowej śruby [M10], więc pierwsza wartość [1] – wskazuje skok gwintu, a druga [50MM] – długość śruby.
Więc tutaj mamy do czynienia ze skokiem gwintu drobnozwojowym  (tabela poniżej)

Ogólna zasada jest taka  
Jeżeli w tytule śruby mamy literkę M (poprzedzającą średnicę śruby) x - długość śruby to z całą pewnością mamy do czynienia ze śrubą ze zwykłym skokiem gwintu tzw. skok metryczny gwintu.

Jakie są skoki gwintu w nakrętkach metrycznych i drobnozwojowych?

 Jeżeli chcesz zaczerpnąć więcej informacji o skoku gwintów to przeczytaj poniższe informacje:

Definicja Skoku Gwintu i Jego Rola

Co to jest skok gwintu?

Skok gwintu to podstawowy parametr w mechanice, który określa, jak daleko nakrętka przesuwa się wzdłuż osi śruby po pełnym obrocie (360°). W praktyce oznacza to, że przy jednym obrocie śruby nakrętka przemieszcza się o określoną wartość, co jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania łączonych elementów.

Dlaczego warto znać skok gwintu?

Dobrze dobrany skok zapewnia idealne dopasowanie między śrubą a nakrętką. Niedopasowanie może prowadzić do problemów przy montażu, a w skrajnych przypadkach nawet do uszkodzeń, co jest szczególnie istotne w sektorach przemysłowym, motoryzacyjnym czy budowlanym. Precyzyjne ustawienie skoku zwiększa trwałość i bezpieczeństwo połączeń, a także ułatwia wybór odpowiednich narzędzi montażowych.

Czynniki Determinujące Skok Gwintu

Wpływ średnicy trzpienia

Skok gwintu jest ściśle związany ze średnicą trzpienia – im większa średnica, tym zazwyczaj większy skok. Taka zależność zapewnia właściwą proporcję między rozmiarem śruby a przemieszczeniem nakrętki, co jest niezbędne dla efektywnego działania mechanizmu.

Standardy techniczne i normy przemysłowe

Oprócz fizycznych wymiarów, wartość skoku ustalana jest przez normy techniczne, które definiują parametry dla różnych zastosowań. Dzięki temu producenci mają pewność, że elementy będą ze sobą idealnie współgrały.

Techniki Pomiaru Skoku Gwintu

Pomiar przy użyciu suwmiarki

Aby zmierzyć skok gwintu metrycznego, umieść szczęki suwmiarki na szczytach dwóch kolejnych zwojów. Odczytana odległość stanowi wartość skoku. Jeśli skok jest bardzo mały, można zmierzyć odległość na większej liczbie zwojów, a następnie obliczyć średnią.

Metoda dla gwintów calowych

Przy gwintach wyrażanych w calach ustaw suwmiarkę na wartość jednego cala (25,4 mm), a następnie policz liczbę szczytów mieszczących się w tym odcinku. Wynik, określany jako Threads Per Inch (TPI), definiuje skok danego gwintu.

Wykorzystanie wzorców gwintów

Gdy nie dysponujesz suwmiarką, pomocne mogą być specjalne wzorce gwintów. Wybieraj kolejne grzebienie ze specjalnego zestawu, aż znajdziesz taki, który idealnie odpowiada badanej strukturze. Taka metoda umożliwia określenie skoku bez użycia precyzyjnych narzędzi.

Alternatywna metoda manualna

Jeśli dostęp do profesjonalnych narzędzi jest ograniczony, możesz użyć linijki do zmierzenia odległości kilku zwojów, a następnie podzielić uzyskany wynik przez ich liczbę. Metoda ta jest jednak mniej precyzyjna.

Obliczanie Skoku Gwintu

Wzór obliczeniowy

Obliczenie skoku gwintu można przeprowadzić, dzieląc całkowitą długość gwintu przez liczbę zwojów:

TP = L / n

Gdzie:

• TP – skok gwintu,
• L – długość gwintu,
• n – liczba zwojów.

Przykłady zastosowania

Dla standardowego gwintu metrycznego, na przykład M10, skok wynosi zwykle 1,5 mm. W wersjach drobnozwojowych wartość ta może być niższa (np. 1,25 mm lub 1 mm). Gwinty calowe określa się natomiast liczbą zwojów na cal (TPI), co wpływa na dobór narzędzi montażowych.

Przykłady Standardowych Skoków Gwintów

Gwinty metryczne

W standardzie metrycznym skok jest ustalany na podstawie średnicy. Przykładowo, śruba M10 ma zazwyczaj skok 1,5 mm, co wynika z obowiązujących norm technicznych.

Gwinty calowe

W przypadku gwintów calowych wartości wyrażane są jako TPI. Na przykład gwint 1/4 cala ma skok około 20 TPI w standardzie UNC oraz 28 TPI w systemie UNF. Podobne rozbieżności występują dla gwintów 3/4 cala i 1-calowych, gdzie różne standardy definiują odpowiednie wartości.

Podsumowanie i Kluczowe Wnioski

Najważniejsze aspekty

Zrozumienie i precyzyjny pomiar skoku gwintu mają kluczowe znaczenie dla trwałości i bezpieczeństwa połączeń mechanicznych. Właściwe dopasowanie elementów wpływa na ich odporność na obciążenia i minimalizuje ryzyko awarii.

Standardy i narzędzia

Korzystanie z ustalonych norm oraz zaawansowanych narzędzi pomiarowych, takich jak cyfrowe suwmiarki czy wzorce gwintów, umożliwia osiągnięcie wysokiej precyzji w montażu. Dzięki temu każdy element konstrukcji spełnia wymagania dotyczące bezpieczeństwa i funkcjonalności.

Wskazówki dla praktyków

Dla inżynierów i techników kluczowe jest nie tylko poznanie teoretycznych aspektów skoku gwintu, ale przede wszystkim umiejętność jego dokładnego pomiaru i odpowiedniego doboru narzędzi. Tylko wtedy można zapewnić niezawodność i długotrwałość zastosowanych rozwiązań.

Finalne porady

Pamiętaj, że nawet niewielkie różnice w skoku gwintu mogą mieć duże znaczenie w praktyce. Dlatego zawsze stosuj odpowiednie metody pomiarowe i przestrzegaj norm technicznych, aby Twoje połączenia były solidne, bezpieczne i trwałe.